ANLATMASI ZOR DURUMLAR İÇİN ÇOCUKLARA AÇIKLAMALAR: DEPREM

Biz yetişkinler, depremin yer kabuğunun sallanmasına neden olan yerküre plakalarının kayması olduğunu, genelde öngörülemez şekilde ortaya çıktığını biliyoruz. Peki, çocuklara yalan söylemeden ve onları korkutmadan depremi nasıl açıklamalı?

• Çocuğunuzla deprem hakkında konuşurken ilk önce onun depremle ilgili ne bildiğini sorarak başlayın. Ardından “Yeryüzü bulmaca gibi parçalara sahiptir. Bu parçalar her zaman hareket ederler, ancak genellikle çok yavaşlardır. Parçalar birbirine çarptığında depremler olur.” gibi bir açıklama yapabilirsiniz.

• Depremlerin her zaman meydana geldiğini, ancak bunların çoğunu çok küçük olduğu için hissetmediğimizi açıklayın.

• Çocuğunuza şöyle bir açıklama yapabilirsiniz: “Büyük bir deprem olduğunda, çevremizdeki her şey büyük ihtimalle sallanacak. Büyük bir depremden sonra genellikle küçük olan depremler olur. Bunlara artçı sarsıntılar denir. Artçı sarsıntılar dünya tekrar kendini rahat hissetsin diye olur. Tıpkı bizim kanepede rahat oturmaya çalışmamız gibi, kanepede doğru noktayı bulana kadar hareket ederiz, işte dünya da aynı şekilde rahat etmeye çalışır.”

• Çocuğunuza depremin okulda olduğu günler de dahil olmak üzere her an gerçekleşebileceğini açıklayın. Deprem olduğunda onun yanında olmayabileceğinizi söyleyin. Böyle bir durumda yanındaki yetişkinlerin deprem sırasında ve sonrasında söylediklerini yapması gerektiğini açıklayın. Çocuğunuza böyle bir durumda ona ulaşmak için elinizden gelen her şeyi yapacağınızı açıklayın.

• Konuşmayı bitirmeden önce çocuğunuza bu konuda sorusu olup olmadığını sorun.

• Bu konuşmayı yatmadan önce yapmayın, bu çocuğunuzun kaygısı arttırabilir.

Bir deprem, önceki travmanın ve kaybolmanın hatırlatıcısı olabilir. Görmezden gelindiğinde korku, yaşanan olumsuz olaydan daha zararlı olabilir. Korkuyu reddetmeden, görmezden gelmeden hissetmeyi kabullenmeli ve yolumuza devam etmeliyiz. Korkunun normal olduğunu ve korkuyu herkesin hissettiğini bilmek çocuğunuzu rahatlatacaktır. Özellikle okul öncesi dönemde çocuklar korku verici bir durum yaşadıktan sonra kendilerini çaresiz ve güçsüz hissedebilirler.

• Çocuklar deprem anını tekrar tekrar oyunlarına yansıtıp oynayabilirler. Çocuklar gerçek hayatı oyunla öğrenir, oyunlarında depremin olması çok normaldir.

• Sizden ayrılmakta zorlanabilirler, onu bırakıp gideceğinizden korkabilirler.Ona bu konuda güven verin.

• Normalde yalnız yatan bir çocukken geceleri sizin yanınızda uyumak isteyebilir. Bu dönem yalnız yatma kuralı esnetilebilir.

Bu süreçte çocuğunuza destek olmak için:

• Çocuğunuzla bol bol sohbet edin, duygularını düşüncelerini dinleyin.

• Yaşadığınız duyguların geçici olduğunu ama şu anda sizin de zaman zaman korktuğunuzu bunun geçeceğini söyleyin. Çocuğunuzu deprem hakkında konuşmak için zorlamayın, kendisi bu konuyu açarsa bu konuyla ilgili konuşun.

• Aldığınız önlemleri hatırlatarak güven verin. Binanızın sağlam olduğunu (gerçekten öyleyse) ya da şu anda daha güvende olmak için başka bir yerde kaldığınızı çocuğunuza açıklayın.

• Size ve çocuğunuza iyi gelecek etkinlikler yapın, bol bol oyun oynayın.

• Çocuğunuzun haberleri, depremle ilgili konuşmaları izlemesini/duymasını engelleyin, çocuğunuzun yanında diğer yetişkinlerle bu konuyu konuşurken dikkatli olun.

• Bu süreçte yardım etmek size ve çocuğunuza iyi gelecektir. Depremden etkilenenler için yardım kampanyalarına destek verin, göndereceğiniz yardım paketini çocuğunuzla beraber hazırlayın.

Deprem anından sonra travma tepkilerinin gösterilmesi yaşanan anormal duruma verilen normal bir tepkidir. Ancak sizin ya da çocuğunuzun tepkileri bir ay sonra da aynı şiddette devam ederse profesyonel destek almanız önerilir.